تاسیسات مکانیکال


تأسیسات مکانیکال

تأسیسات مکانیکال

طراحی و اجرای تجهیزاتی که قادر باشند با توجه به استانداردهای موزه ای، شرایط مساعد و استانداردی برای یک موزه فراهم نماید، در زمرۀ موارد مورد توجه در طراحی تأسیسات مکانیکال قرار میگیرند.

تأمین آسایش یا به گفتۀ دیگر، تنظیم شرایط محیطی در موزه ها، از اهمیت ویژه تری نسبت به سایر فضاهای عمومی برخوردار است. شرایط آسایش در یک فضا، به میزان درجۀ حرارت فضا، میزان رطوبت موجود، میزان ذرات معلق در هوا، و پاره ای موارد دیگر اطلاق میگردد که بالتبع آن، فرد در فضایی احساس آرامش یا عدم آرامش مینماید. به طور مثال در یک خانۀ مسکونی با سرد شدن هوا از تجهیزان گرمازا و با گرم شدن آن، از تجهیزات برودتی بهره گرفته میشود. در یک خانۀ مسکونی عموماً بحث میزان رطوبت از اهمیت ویژه ای برخوردار نیست، لکن در برخی از موارد، زمانیکه بیش از حد از یک کولر آبی در فضای بسته استفاده شود، و یا در محیط های مرطوب نظیر مناطق شمالی کشور، میزان رطوبت نیز حائز اهمیت خواهد شد. این موضوع در موزه¬ها به گونۀ دیگری مورد تحلیل و طراحی قرار میگیرد.

طبیعتاً گرمای هوا باعث افزایش انبساط اجسام و سرمای هوا، انقباض آنها را در پی خواهد داشت. حال تصور کنیم که در یک موزه، از یک شی تاریخی یا باارزش با قدمتی نه چندان زیاد و یا حتی جدید نگهداری میگردد. اگر بنا باشد دمای هوا در در طول مدت نمایش متغیر باشد، با هر تغییر هوا و کم و زیاد شدن درجۀ حرارت، انقباض و انبساطی طبیعی در جسم مورد نظر رخ میدهد که این تغییرات در اندازه، میتواند در مرور زمان شی مورد نظر را دچار تنش های درونی، ترک و سرانجام تخریب موضعی یا کلی نماید. پس برای پرهیز ار چنین واقعه ای، لازم است حدود درجۀ حرارت در موزه ها و به خصوص در ویترین ها در بازۀ مشخصی حفظ گردد و اجازۀ نوسان بیش از حدّ استاندارد موزه ای به آن داده نشود.

در خصوص میزان رطوبت، وضع کمی بدتر است. درصد بالای رطوبت هوای اطراف یک شی موزه ای، باعث تحریک میکرواورگانیسم ها یا همان موجودات بسیار ریزی که به طور طبیعی در همۀ اجسام وجود دارد، خواهد شد. این میکروارگانیسم ها برای ادامۀ حیات خود، فعل و انفعالاتی را از خود بروز میدهند، تنفس میکنند و به تولید یا مصرف غذا خواهند پرداخت. در اثر این فعالیت های حیاتی، به طور طبیعی پسماندهایی تولید میگردد که نقش عمده ای در افزایش حجم آنها داشته و همین ازدیاد حجم، باعث بروز ترک های میکروسکوپی در شی موزه ای میگردد. ادامۀ این روند، این ترک ها را گسترده تر و فعال می نماید که خطر عمده ای برای اشیا موزه ای تلقی میشود. 

از سوی دیگر ، خطر مهم دیگری که این میکروارگانیسم ها برای اشیا موزه ای تولید می نمایند، تولید ترکیبات شیمیایی است که می تواند به شدت در فرایند تخریب اشیای موزه ای نقش کاتالیزور و تسریع کننده را ایفا نماید. لذا کنترل رطوبت در موزه ها از اهمیت بی نهایتی برخوردار است.

نقش  ریزذرات معلق در هوا  نیز در تعیین کیفیت نگهداری و حفاظت از اشیای موزه ای مهم و تعیین کننده است. این ذرات که حاوی گرد و خاک، برخی از باکتری ها و میکروب ها، بازماند تجهیزات مورد استفادۀ بشر، ذرات ریز بخار آب، برخی فلزات، و غیره است، می تواند در بازخورد با اشیا موزه ای، تأثیرات قابل پیش بینی و مهم تر از آن، تأثیرات پیش بینی نشده ای داشته باشند. این به معنای مواجه شدن با خطراتیست که برنامه ای برای مقابله با آنها داریم یا نداریم. لذا در خصوص کنترل ذرات معلق در هوای موزه نیز استانداردهای ویژه ای وجود دارد که توسط کنترلرهای به خصوصی، به طور مداوم بررسی و آنالیز میگردد.